Franco en Mandela
Wat zijn de overeenkomsten tussen Franco en Mandela? Franco, even voor de duidelijkheid, daar bedoelen we Francisco Franco mee, de generaal die in de jaren ’30 tijdens de Spaanse Burgeroorlog de zwakke, maar democratische linkse Republiek om zeep hielp. Met behulp van de katholieke kerk hield hij Spanje daarna jarenlang onder een autoritaire, fascistoïde knoet. Het gaat dus niet om een Italiaanse operazanger en al helemaal niet om een immens populaire zanger uit Congo, destijds Zaïre.
Nelson Mandela, dat mag bekend worden verondersteld, is de Zuid-Afrikaanse verzetsstrijder die jarenlang op Robbeneiland gevangen werd gehouden. Na zijn vrijlating predikte hij verzoening en in 1994 werd hij de eerste zwarte president van Zuid-Afrika.
Zijn er overeenkomsten tussen Franco en Mandela? Geen, zou je op het eerste gezicht denken. De ideeën, en met name de houding van de fascistoïde generaal en de zwarte verzetsstrijder lopen zo ver uiteen dat het vergelijken van de twee bijna op een gotspe lijkt.
En toch is er een opvallende gelijkenis. Het probleem van de twee is namelijk dat ze, met permissie, maar niet doodgaan. Of, in het geval van Franco, dat het ontzettend lang duurde eer hij eindelijk eens een keertje stierf.
Ik kan me uit het jaar 1975 herinneren dat het met de stokoude Franco niet goed ging en dat hij in een ziekenhuis was opgenomen. So far, so good, zou je denken. Iemand is heel erg oud, hij wordt ziek, dokters bekijken de situatie, hij knapt op of hij gaat dood. Maar nee, zo ging het niet met Franco. Men ging hem opereren! En nog een keer! En het duurde maar en het duurde maar. Hij ging maar niet dood! Het eindeloze gedoe met het haast levenloze lichaam was een beschamende vertoning. Maar in het conservatieve Spanje moest er, zeker toen, eindeloos doorgeknutseld worden met het oude dictatoriale bijna-lijk, want stel je voor dat je iets zou doen wat de toorn zou kunnen opwekken van de conservatieve bisschoppen met hun vermolmde ideeën. Het maar-niet-doodgaan van Franco kwam laatst nog een keer in een aflevering van de populaire soap ‘Cuéntame como pasó’ aan de orde en ook toen schreeuwde ik het uit: ‘Heeft een mens soms nog het recht om dood te gaan?’
En dan Mandela. Mandela is een oude, broze man van 94 die ook dit jaar een paar keer werd opgenomen in het ziekenhuis, de laatste keer wegens longontsteking. Dat hij, wanneer hij ziek is, naar een ziekenhuis gaat en dat artsen de situatie bekijken, daarover gaat dit stukje niet. Waar het over gaat, is dat iemand van 94 aan het einde van zijn leven is gekomen en in alle rust, omgeven door de zorg en liefde van familie, zijn laatste dagen zou moeten slijten. Hoe oud iemand mag worden, daarover gaan wij niet. Knutselende artsen niet, zoals in het geval van Franco, maar ook niet de door corruptie-schandalen omgeven president Zuma, die nog eens even pontificaal op de foto moest om te bewijzen dat hij solidair op bezoek ging bij de doodzieke Mandela. De foto van de zelfingenomen Zuma naast de uiterst broze Mandela die nauwelijks leek te snappen waar het om ging mag wat mij betreft tot in mensenheugenis een bewijs blijven van hoe het vooral niet moet. Maar gelukkig waren er in de Zuid-Afrikaanse pers ook andere geluiden te horen. Zoals The Star kopte: ‘It’s time to let him go’. Nelson Mandela, hij leve nog in vrede, maar hij mag ook in vrede gaan.
- Posted in: Geen categorie
